ลิเกฮูลู ลิเกนาชีท : วิถีมุสลิมแห่งดินแดนพหุวัฒนธรรมโมคลาน

รายละเอียด

ลิเกฮูลู และลิเกนาชีท หรือเรียกกันว่าลำตัดมลายู  เป็นศิลปะการร้องประกอบดนตรีของคนพื้นเมืองวิถีมุสลิม รากกำเนิดคือได้รับอิทธิพลมาจากพ่อค้าชาวเปอร์เซียที่เดินทางเรือเข้ามาค้าขายและได้นำวิถีแห่งมุสลิมเข้ามาเผยแพร่  ตามปกติเป็นบทขับร้องในวันสำคัญทางศาสนา เช่น งานเมาลิด บทสวดนี้ชาวเปอร์เซียเรียกว่า “ดีเกร์เมาลิด” (มาจากคำซีเกร์ Zikir ในภาษาอาหรับ) เป็นการขับร้องที่มีสำเนียงไพเราะน่าฟังมากเรียกกันว่า “ละไป” หรือ “ซีเกร์มัรฮาบา” เป็นการร้องเพลงประกอบการตีกลองรำมะนา และนำมาดัดแปลงพร้อมแต่งเนื้อคำร้องเป็นภาษาพื้นเมืองให้ไพเราะ ฟังเข้าใจและสนุกสนาน โดยมีการพัฒนาขับร้องในที่สาธารณะอย่างเป็นเรื่องเป็นราว ในการแสดงมีการแยกออกเป็น ๒ ฝ่าย ร้องโต้ตอบแก้กันไปมา ใช้คารมเสียดสี ปฏิภาณไหวพริบโต้กัน หรือพูดเรื่องตลกโปกฮาหรือประยุกต์ให้เข้าเรื่องกับงานแสดงในโอกาสต่างๆ  จังหวะดนตรีมีทั้งช้าและเร็ว  โดยปกติมี ๓ จังหวะ คือ สโลว์ แมมโบร์สโลว์ และจังหวะนาฏศิลป์อินเดีย

ปริทัศน์โปรแกรม

สำหรับพื้นที่ชุมชนโมคลาน เมืองเก่าในพื้นที่จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นเมืองพหุวัฒนธรรมที่มีทั้งวัฒนธรรมพราหมณ์ วัฒนธรรมพุทธ วัฒนธรรมมุสลิม และอื่นๆ ที่สำคัญคือชุมชนโมคลานนับเป็นพื้นที่ที่มีอาณาบริเวณวัฒนธรรมมุสลิมหนาแน่นที่สุด ดังนั้นกิจกรรมการละเล่น ศิลปะดนตรีและสันทนาการต่างๆของวิถีมุสลิมอันงดงามที่หาดูที่อื่นได้ยากยิ่งจึงปรากฏในดินแดนแห่งนี้ อาทิ รองเง็ง ลิเกฮูลู ลิเกนาชีท

ลิเกฮูลู คือศิลปะการร้องประกอบดนตรีในท่านั่งที่โยกย้ายอย่างรื่นเริงมีสุข สำหรับลิเกนาชีทคือศิลปะการร้องประกอบดนตรีในท่ายืนโยกย้ายอย่างบันเทิงเริงใจ โดยไม่ออกท่าเต้น

เนื่องจากชุมชนโมคลานมีกลุ่มผู้ด้อยโอกาสทางสังคมและยากไร้ จึงร่วมกันริเริ่มกิจกรรมเพื่อหารายได้ใช้เป็นทุนทางการศึกษาและเลี้ยงชีพ

แต่งกาย : ชุดสุภาพตามวิถีมุสลิมทั่วไป คือ ชุดยาวที่มิดชิด

เครื่องดนตรี : จากเครื่องบันทึกเทปที่มีเสียงกลองรำมะนาสอดแทรกอย่างจับใจ

สำเนียงเสียงร้อง : ใช้ภาษามลายูแห่งดินแดนโมคลานที่มีมนตร์ขลังอย่างที่สุด ความงดงามเหล่านี้ไม่สามารถไปสัมผัสได้จากที่ใด  เพราะภาษามลายูโมคลานนั้นแตกต่างจากมลายูกลาง……..ภาษามลายูแห่งโมคลานมีความหลากหลายอย่างยิ่ง กล่าวคือแม้นต่างหมู่บ้านกันสำเนียงก็แตกต่างกัน นี่คือเสน่ห์อีกอย่างหนึ่งที่ชุมชนโมคลานภาคภูมิใจ และมีการเชิญชวนให้ร่วมกันอนุรักษ์ภาษามลายูพื้นถิ่นแห่งโมคลานตราบนานเท่านาน……..และเป็นอีกข้อสันนิษฐานหนึ่งว่าอารยธรรมการย้ายถิ่นของบรรพบุรุษวิถีมุสลิมนับแต่อดีตกาลจนถึงปัจจุบันน่าจะมีความซับซ้อนเกินกว่าที่จะอธิบายแบบมุมเดียว