โปรแกรมดูหลำ : ศาสตร์การฟังเสียงปลา

รายละเอียด

ฝั่งทะเลทางอ่าวไทยนับลงไปตั้งแต่นครศรีธรรมราชไปจนถึงนราธวาส มีวิชาการฟังเสียงปลามาตั้งแต่สมัยโบราณ โดยคนฟังเสียงปลานี้ ภาษายาวี เรียก “ยูสะแล” บางท้องถิ่นเรียก “ยูสะหลำ” หรือ “ดูลำ” การทำงานของดูหลำนั้น จะดำลงไปในน้ำแล้วใช้หูฟังเสียงปลา ต่างจาก “กาน้ำ” ของเรืออวนดำ ที่จะใส่แว่นดำน้ำลงไปดูฝูงปลาตามจุดที่วางซั้ง แต่สำหรับดูหลำแล้ว หูเอาไว้ฟังปลา ส่วนตานั้นเอาไว้มองอันตราย

ปัจจุบันคนที่เป็นดูหลำเหลือไม่กี่คนแล้ว เพราะการทำดูหลำต้องทำเป็นทีม ชาวประมงจึงเปลี่ยนจับสัตว์น้ำด้วยวิธีการอื่น บ้างก็เปลี่ยนอาชีพไปเลย

คนทำ #ดูหลำ เปรียบเสมือนพระเอกของชาวประมง ซึ่งควรค่าแก่การสืบสานภูมิปัญญาไว้ให้ยังคงอยู่

ทักษะพิเศษของ “ดูหลำ” วิชาฟังเสียงปลา คือ สามารถบอกได้ทันทีว่า ณ จุดหนึ่งจุดนั้น มีปลาอยู่บ้างหรือไม่? เป็นปลาชนิดไหน? ปริมาณเท่าใด-คุ้มไหมกับการจะลงแรงวางอวน?

ปริทัศน์โปรแกรม

สำหรับพื้นที่ชุมชนโมคลาน เมืองเก่าในพื้นที่จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นเมืองพหุวัฒนธรรมที่มีทั้งวัฒนธรรมพราหมณ์ วัฒนธรรมพุทธ วัฒนธรรมมุสลิม และอื่นๆ ที่สำคัญคือชุมชนโมคลานนับเป็นพื้นที่ที่มีอาณาบริเวณวัฒนธรรมมุสลิมหนาแน่นที่สุด ทั้งนี้บริเวณบ้านในถุ้งเป็นพื้นที่ติดกับทะเลฝั่งอ่าวไทย นับเป็นชุมชนที่ยึดอาชีพประมงเป็นหลักโดยสืบสานศาสตร์ “ดูหลำ” ต่อๆกันมานับตั้งแต่อดีตกาล นับเป็นวิชาที่ควรค่าแก่การร่วมเรียนรู้ สืบสานรักษาไว้แด่อนุชนรุ่นหลังต่อไป