แม่ปรางคือสนมเอกในองค์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช มาใช้ชีวิตอยู่ในช่วงตั้งฐานทัพและรบพม่าบริเวณกรุงตาก กรุงนาง กรุงชั่ง กรุงตอ กรุงชิง สวนของปรางคือพื้นที่รายรอบถ้ำกรุงนาง(ปราง) หมู่ที่ 5 หมู่ที่6 และหมู่ที่7 ต.กรุงชิง อ.นบพิตำ จ.นครศรีธรรมราช

อธิบายเรื่องราวจากผู้เฒ่าประจำท้องถิ่น คือ นายสวัสดิ์ จันทร์ชุม 90+ปี  นางละมุล เพชรนิล 85+ปี และนางหีดฝ้าย แดงพรหม 90+ปี บอกถึงหน้าตา บุคลิก และลักษณะของแม่ปรางว่า ” หน้าตาสวยงาม รูปหน้าดั่งดวงเดือน ผิวขาว ตาไม่โต จมูกโด่งแต่รูปทรงแบน ปากเล็กๆ เกล้าผมม้วนขึ้นสูง หน้าผากล่อ(โหนก) สวมเสื้อแม่ไก่ แม่ชอบสวมเสื้อสีขาว นุ่งจงกระเบนผ้าลายดอกสีเหลือง ห่มสไบสีขาวพาดเฉียงเอียงขวาปัดไปด้านหลัง แม่ปฏิบัติธรรมและเป็นคนเก่ง มีผู้คนเคารพมาก กล่าวคือใครๆก็ขึ้นกับแม่ปราง ”

สวนแม่ปราง : แผนที่สวนและการตั้งถิ่นฐาน

แผนที่ยามอดีต : ประชากรหนาแน่นบริเวณใกล้ๆถ้ำ(ปัจจุบัน คือ หมู่5) มีลำธาร วัด สวนผักผลไม้ ประกอบด้วย ต้นมะปราง ลางสาด ทุเรียนพื้นบ้าน เงาะพื้นบ้าน  มังคุด ผักสวนครัวและสมุนไพรต่างๆ  ทั้งนี้ประชากรและสวนผักผลไม้ ได้กระจายบางตาออกไปบริเวณรอบๆ

แผนที่ปัจจุบัน :  ประชากรกระจายตัวอยู่ห่างไกลจากถ้ำ สภาพเปลี่ยนแปลงไปจากยามอดีต คือ พื้นที่บริเวณใกล้ๆถ้ำกลับมีประชากรบางตาและเปลี่ยนเป็นสวนยางพาราค่อนข้างเต็มพื้นที่ สิ่งที่น่าประทับใจ คือ พบต้นทุเรียนพันธ์ุพื้นบ้าน/ลางสาดโบราณอายุ 100+ ปี ปรากฏในพื้นที่บริเวณห่างไกลออกมาจากถ้ำ (ปัจจุบัน คือ หมู่6 หมู่7)

แม่สุและชาวบ้านช่วยกันจัดทำแผนที่ต้นปรางที่ยังคงมีมากกว่า 50 ต้น และแผนที่ต้นไม้พันธ์ุพื้นบ้านที่ยังคงหลงเหลือบริเวณสวนแม่ปรางที่ครอบคลุม 3 หมู่บ้าน

ความอร่อยของมะปรางดิบคือรสชาติเปรี้ยว เหมาะกับเมนูแกงส้ม/ยำ มีให้รับประทานแบบลูกดิบ ช่วง ก.ค.-ส.ค. หากรับประทานแบบลูกสุกรสชาติหวานในช่วงปลาย ส.ค. อย่างไรก็ตามในช่วง ก.ย./ต.ค./พ.ย. ยังพอจะไปหาลูกปรางนอกฤดูกาลมาให้รับประทานกัน

สวนแม่ปราง บริเวณวัดไทรงาม

สวนแม่ปราง บริเวณวัดไทรงาม หมู่6  มีต้นไทรใหญ่ที่งดงาม ตั้งเด่นตระหง่านตาแผ่กิ่งก้านสาขากว้างใหญ่กลางลานวัด อายุราว 150+ปี  มาที่วัดแห่งนี้นับเป็นบุญอย่างยิ่งที่ได้กราบมาหลวงพ่อพร ฉนฺทโก เจ้าอาวาวาสปัจจุบัน วัย 83 ปี บรรพชิต 35 พรรษา สายเลือดแม่ปรางที่ชื่อ วาริน ณ นคร

ถ้ำกรุงนาง(ปราง)

เส้นทางประวัติศาสตร์พระเจ้าตากสินมหาราช : กรุงชิง-เขาขุนพนม สิ่งที่ควรจดจำคือ ถ้ำกรุงนาง(ปราง) ซึ่งหมายถึงสนมเอกที่เป็นคู่สุขคู่ทุกข์ของพระองค์ ณ สวนของปราง ซึ่งปัจจุบันคือบ้านสวนปรางเก่า-ใหม่ หมู่ที่5-6-7 ตั้งอยู่บริเวณรายรอบถ้ำ  ต.กรุงชิง อ.นบพิตำ จ.นครศรีธรรมราช

พระนิวัฒน์ขนฺติรตโร เจ้าอาวาสวัดกรุงนาง(ปราง) บวช 20 พรรษา เล่าว่า ” ถ้ำกรุงนาง(ปราง) มิใช่มีเพียงท่านแต่ยังมีบุคคลอื่นอีกมากที่เห็นสตรีที่สวยงามราว 50 (ดวงวิญญาณ) มานั่งสมาธิในถ้ำแห่งนี้”

มหัศจรรย์แห่งถ้ำกรุงนาง(ปราง)

สนมเอกปราง : คู่ทุกข์คู่ยากขององค์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ในยามออกรบในพื้นที่ครอบคลุมกรุงชิง กรุงตอ กรุงชั่ง กรุงนางและกรุงตาก พื้นที่จังหวัดนครศรีธรรมราชและจังหวัดสุราษฎร์ธานี : โบราณกล่าวว่า “เข้าถ้ำกรุงนาง(ปราง) เหมือนเดินบนรางรถไฟ”…….ดูแผนที่เอาเถิด! คือ 1)มีชุมทาง 2)มีสถานีเข้า-ออก 3)สถานีขึ้น-ลงเป็นจุดๆ ดั่งให้แวะพัก(วิปัสสนา/กรรมฐาน/สนทนาธรรม) 4)ยามรบ สามารถใช้เป็นค่ายกล มีจุดวกกลับหลอกศัตรู จุดอำพราง หากจำเป็นต้องหลบหนีให้ไปช่องสลับตา รวมถึงช่องทางออกที่แสงลอดเข้ามามากๆหากหลงมาช่องเส้นทางนี้จะงงเพราะชันปีนไม่ได้ และทางที่เหมือนลอดได้แต่ติดหินย้อยราวกับปลาติดไซ ……..นี่คือความมหัศจรรย์แห่งถ้ำกรุงนาง(ปราง)

เลือกทริปแม่ปรางบนทางโลกและทางธรรม